Wat is Blockchain?
De uitvinding van de eeuw.
Een collectieve boekhouding
De blockchain is de datastructuur achter een cryptovaluta. Het is het beste te vergelijken met een collectief grootboek, oftewel boekhouding. Grootboeken liggen ten grondslag aan veel van de infrastructuur waarop we dagelijks vertrouwen en zijn niets anders dan lijsten waarin alle gegevensmutaties onder elkaar worden bijgehouden. Heel veel diensten en software die we gebruiken steunen op databases die functioneren als grootboeken.
Voorheen kwam vertrouwen vanuit een partij
Voordat de blockchaintechniek bestond was was het onmogelijk om op een openbare boekhouding te vertrouwen tenzij deze word bijgehouden door een vertrouwde partij. Denk bijvoorbeeld aan de bankenwereld, waar fiatgeld hoofdzakelijk wordt bijgehouden in databases en wij als klanten de financiële instellingen erop moeten vertrouwen dat alles klopt. Ook voor het doen van elke (grote) zakendeal wordt gebruik gemaakt van een bank of andere financiële instelling, zodat deze voorafgaand aan de deal de liquiditeit kan garanderen en daarna ook de daadwerkelijke afwikkeling van de betaling kan verzorgen.
Ook andere registers werken op vergelijkbare wijze. Identiteitsgegevens worden bijvoorbeeld bijgehouden in overheidsdatabases. Andere voorbeelden van gegevens die worden bijgehouden in databases zijn medische dossiers en de bedrijfsgegevens van de Kamer van Koophandel. Elk gegeven is in feite een regel in een database die wordt bijgehouden door een aangewezen instantie.
Centraal vs. decentraal
De meeste databases worden op een centrale plaats beheert. Dat is in veel gevallen ook het beste omdat de afscherming van de databases cruciaal kan zijn wanneer het bijvoorbeeld gaat om vertrouwelijke informatie. Voor Nederlandse domeinnamen is dat bijvoorbeeld de SIDN en voor octrooien is dat RVO Nederland.
Het gevolg is dat het gebruik van deze centrale databases en grootboeken permissie vereist van de beheerders. Achtereenvolgens vereist dit weer een voldoende mate van vertrouwen in de beheerder dat de gegevens goed worden bijgehouden en toegankelijk zijn voor belanghebbenden. Het gaat hierbij niet alleen om het vertrouwen dat de beheerder zorgvuldig omgaat met de macht om toegang of bewerkingen van de data te weigeren en toe te staan, maar ook om het vertrouwen dat de instantie er de volgende dag nog is. Het krijgen van toegang tot de gegevens of het kunnen doen van een transactie hangt hierbij soms af van opvattingen of overtuigingen van de beheerder van de data.
De blockchain is cruciaal anders. De blockchain is decentraal en open. Dit wil zeggen dat er niet één instantie of bedrijf eigenaar is maar dat niemand exclusief eigenaar is. Het is een zogenaamd peer-to-peer netwerk waar alle deelnemers van het netwerk samen het eigendom gelijk verdelen. En om deze reden is het een open netwerk waaraan iedereen die dat wil kan deelnemen. Net zoals email en het internet van niemand is.
De blockchain revolutie
Als we terug denken aan de jaren ’90 waarin internet zijn opmars maakte dan kunnen we raakvlakken vinden met deze nieuwe technologische revolutie. Want als we Blockchain vergelijken met het internet dan maakt het voor data in databases mogelijk wat het internet heeft gedaan voor informatie. Data kunnen met blockchain veiliger worden verspreid over verschillende databases terwijl de toegang verbetert. Op internet zijn er miljarden websites die goed toegankelijk zijn. Het voordeel van dit decentrale model is dat, net als op het web, data niet meer hoeft op te hopen in één centrale database, waarmee het een doelwit wordt voor dieven, maar data kunnen verspreid worden over het internet terwijl de toegankelijkheid gelijk blijft, de betrouwbaarheid toeneemt en de beveiliging verbetert.
Om eenvoudig uit te leggen wat een blockchain nu is kan deze vorm van databeheer het beste worden vergeleken met een spreadsheet of een excel werkblad, genaamd de ‘Ledger’. Het universele grootboek van de blockchain is niets anders dan een lijst zoals in een spreadsheet. Een excelsheet die is gedeeld met iedereen ter wereld. Een lijst met gegevens waarbij iedereen die meedoet een exacte kopie van die lijst krijgt en kan zien wat er in staat. Iedereen die in bezit is van cryptovaluta die bij de betreffende blockchain hoort kan in de spreadsheet vervolgens ook wijzigingen aanbrengen. En wanneer een wijziging in de spreadsheet wordt gemaakt, dan wordt deze aanpassing direct overgenomen op alle andere kopietjes van de lijst. Het resultaat is dat iedereen altijd naar dezelfde lijst met gegevens kijkt. Overal ter wereld, op elk moment.
Een eigenschap die blockchains uniek maakt is dat er alleen nieuwe “spreadsheetregels” (blocks) toegevoegd kunnen worden aan de onderkant van de lijst. In feite is hiermee het enige wat een blockchain doet het toevoegen van nieuwe rijen, die automatisch met iedereen worden gedeeld. Het is niet mogelijk om een wijziging door te voeren in eerder toegevoegde blocks.
Voor de Bitcoin blockchain betekent dit het niet mogelijk is om eerder gedane transacties ongedaan te maken of aan te passen, waardoor het alleen mogelijk is om Bitcoin te versturen die je zelf bezit. Een nieuwe transactie kan alleen worden toegevoegd met een nieuwe block van de spreadsheet, onderaan de lijst. Deze eigenschap zorgt voor vertrouwen. Immers, er kunnen geen gegevens, in dit geval Bitcoin, uit het niets ontstaan omdat door deze voorwaarde er altijd een oude block in de lijst verbonden moet zijn met de nieuwere. Duizenden kopieën van het grootboek, die continu met elkaar worden vergeleken, verzekeren dat de Bitcoin die je overmaakt aantoonbaar in jouw bezit is en die Bitcoin afkomstig is van een eerder geverifieerde block uit het grootboek. Hiermee is het mogelijk digitale informatie onvervalsbaar te maken, een belangrijke eigenschap voor open en gedistribueerde grootboeken waardoor ze betrouwbaar worden.
Bij een universeel grootboek zoals de blockchain, zijn er geen intermediairs meer nodig die voor vertrouwen zorgen. Er is enkel een computer nodig met internet om toegang te krijgen tot het netwerk. Met open-source software is het vervolgens mogelijk om gebruik te maken van de betrouwbaarheid van het grootboek.